Poema e Mjerimit

Nga Migjeni

Kafshatë që s'kapërdihet asht, or vlla, mjerimi, 

kafshatë që të mbetë në fyt edhe të ze trishtimi 

kur shef ftyra të zbeta edhe sy të jeshilta 

që të shikojnë si hije dhe shtrijnë duert e mpita 

edhe ashtu të shtrime mbrapa teje mbesin 

të tanë jetën e vet derisa të vdesin. 

E mbi ta n'ajri, si në qesëndi, 

therin qiellën kryqat e minaret e ngurta, 

profetënt dhe shejtënt në fushqeta të shumngjyrta shkëlqejnë. 

E mjerimi mirfilli ndien tradhti. 

Mjerimi ka vulën e vet të shëmtueme; 

asht e neveritshme, e keqe, e turpshme; 

balli që e ka, syt që e shprehin, 

buzët që më kot mundohen ta mshefin 

janë fëmitë e padijes e flitë e përbuzjes, 

të mbetunat e flliqta rreth e përqark tryezës 

mbi të cilën hangri darkën një qen e pamshirshëm 

me bark shekulluer, gjithmon i pangishëm. 

Mjerimi s'ka fat. Por ka vetëm zhele, 

zhele fund e majë, flamujt e një shprese 

të shkyme dhe të coptuem me të dalun bese. 

Mjerimi tërbohet në dashuni epshore. 

Nëpër skaje t'errta, bashkë me qej, mij, mica, 

mbi pecat e mykta, të qelbta, të ndyta, të lagta 

lakuriqen mishnat, si zhangë; të verdhë e pisa; 

kapërthehen ndjenjat me fuqi shtazore, 

kafshojnë, përpijnë, thithen, puthen buzët e ndragta 

edhe shuhet uja, dhe fashitet etja 

n'epshin kapërthyes, kur mbytet vetvetja. 

Dhe aty zajnë fillin të marrët, shërbtorët dhe lypsat 

që nesër do linden me na i mbushë rrugat. 

Mjerimi në dritzën e synit te kërthini 

dridhet posi flaka e mekun qirini 

nën tavan të tymuem dhe plot merimanga, 

ku hije njerzish dridhen ndër mure plot danga, 

ku foshnja e smueme qan si shpirt' i keq 

tu' ndukë gjitë e shterruna të së zezës amë, 

e kjo prap shtazanë, mallkon zot e dreq, 

mallkon frytn e vet, mallkon barrn e randë. 

Foshnj' e saj nuk qesh, por vetëm lëngon, 

e ama s'e don, por vetëm mallkon. 

Vall sa i trishtueshëm asht djepi i skamit 

ku foshnjën përkundin lott edhe të fshamit! 

Mjerimi rrit fëmin në hijen e shtëpive 

të nalta, ku nuk mrrin zani i lypsis, 

ku nuk mund t'u prishet qetsia zotnive 

kur bashkë me zoja flejnë në shtretënt e lumnis.

Mjerimi pjek fëmin para se të burrnohet; 

don ta msojë t'i iki grushtit q'i kërcnohet, 

atij grusht që në gjumë e shtërngon për fytit 

kur fillojnë kllapitë e etheve prej unit 

dhe fytyrën e fëmis e mblon hij' e vdekjes, 

një stoli e kobshme në vend të buzqeshjes. 

Një fryt kurse piqet dihet se ku shkon 

qashtu edhe fëmia në bark të dheut mbaron. 

Mjerimi punon, punon dit e natë 

tu' i vlue djersa në gjoks edhe në ballë, 

tue u zhigatun deri në gjujë në baltë 

e prap zorrët nga uja i bahen palë-palë. 

Shpërblim qesharak! Për qindenjë afsh 

në ditë vetëm: lekë tre-katër dhe "marsh!". 

Mjerimi kaiher' i ka faqet e lustrueme, 

buzët e pezmatueme, mollzat e ngjyrueme, 

trupin përmendore e një tregtis së ndytë, 

që asht i gjikuem të bijë në shtrat të vet i dytë; 

dhe për at shërbim ka për të marrë do franga 

ndër çarçafë, ndër fëtyra dhe në ndërgjegje danga. 

Mjerimi gjithashtu len dhe në trashigim 

jo veç nëpër banka dhe në gja të patundshme, 

por eshtnat e shtrembta e në gjoks ndoj dhimbë, 

mund që të len kujtim ditën e dikurshme 

kur pullaz' i shtëpis u shemb edhe ra 

nga kalbsin' e kohës, nga pesha e qiellit, 

kur mbi gjithçka u ndi një i tmerrshmi za 

plot mallkim dhe lutje si nga fund i ferrit, 

ish zan' i njeriut që vdiste nën tra. 

Kështu nën kambë të randë të zotit t'egërsuem 

thotë prifti vdes ai që çon jetë të dhunuem. 

Dhe me këto kujtime, ksi lloj fatkeqësinash 

mbushet got' e helmit në trashigim brezninash. 

Mjerimi ka motër ngushulluese gotën. 

Në pijetore të qelbta, pranë tryezës plot zdrale 

të neveritshme, shpirti me etje derdh gotën 

në fyt për me harrue nandhetenand' halle. 

E gota e turbull, gota satanike 

tu' e ledhatue e pickon si gjarpni 

dhe kur bie njeriu, si gruni nga drapni, 

nën tryezë qan-qeshet në formë tragjikomike. 

Të gjitha hallet skami në gotë i mbyt 

kur njëqind i derdh një nga një në fyt. 

Mjerimi ndez dëshirat si hyjet errsina 

dhe bajnë tym si hejt q'i ban shkrum shkreptima. 

Mjerimi s'ka gëzim, por ka vetëm dhimba, 

dhimba paduruese që të bajnë të çmendesh, 

që t'apin litarin të shkojsh fill' e të varesh 

ose bahe fli e mjerë e paragrafesh. 

Mjerimi s'don mshirë. Por don vetëm të drejt! 

Mshirë? Bijë bastardhe e etënve dinakë, 

të cilt në mnyrë pompoze posi farisejt 

i bijnë lodërtinës me ndjejt dhelparak 

tu' ia lëshue lypsiti një grosh të holl' në shplakë. 

Mjerimi asht një njollë e pashlyeme 

në ballë të njerzimit që kalon nëpër shekuj. 

Dhe kët njollë kurr nuk asht e mundshme 

ta shlyejnë paçavrat që zunë myk ndër tempuj.